Яхшы ирне сорау догасы

Бер-берсен яратучы, кайгыртучы, ярдәмләшүче ир белән хатын-кызның ихласлык һәм сабырлыкка нигезләнгән үзара тормыш итүе – гаилә дип атала. Уңышлы гаиләдә - җанга тынычлык, йөрәккә ял. Ләкин гаилә учагы җылы һәм уңайлы булсын өчен бик күп тырышырга кирәк. Ир-ат үз бурычларын, хатын-кыз да үз вазифаларын үтәргә тиеш. Пәйгамбәребез исә “Ирең нинди – җәннәтең шундый”, - дип әйтеп калдырган. Риваятьләрдә дә “Җәннәттә никяхлашкан ирең белән булырсың”, - диелгән сүзләр бар.

Тормыш иптәше сайлау хакында күп хәдисләр бар – һәммәсендә дә төп фикер – ирне тәкъвалыгына карап сайлыйлар. Чөнки Аллаһтан курыкса, гаилә башлыгы саналган ир-ат үзенә йөкләнгән барлык вазифаларны да намуслы башкарачак. Ә моңа исә гаиләнең матди хәлен генә түгел, рухи сәламәтлеген тәэмин итү дә керә. Яхшы ирне гомерлеккә юлдаш итеп сайлау өч кешедән тора: беренчедән, кыз үзе сораса, икенчедән, әти-әнисенә йөкләнә. Ата-ана кызларыннан алдан ук бу хакта кайгыртып куярга тиеш. Кияүгә чыгарга ниятләгән кызның гаиләсендә яхшы тормыш иптәше насыйп булсынга Ходайдан ярдәм сорап дога белән ялваралар. Ул мәшһүр дога күпләргә таныш һәм болай яңгырый: “Раббана әтинә фиддунья хәсәнәтәү вә фил ахирати хәсәнәтәү вә кыйннә газәбәннәр.” Кайсебер риваятьләрдә дин белгечләре әлеге Коръән аятьләрен өйләнү аятьләре дип атый. Ни өчен? Чөнки мәгънәсен карап китсәк, әлеге доганың беренче өлешендә “Әй, Раббым! Бу дөньяда миңа барча изгелекләреңне бир!” дигән сүзләр бар. Ә дөньяда иң зур изгелек – ул яхшы хатын, яхшы ир. Шуңа күрә хатын-кызлар бу доганы ешрак укысалар яхшы булыр иде, чөнки дөньядагы бәхетләре, әлбәттә, шул ирләрендә. Ә инде доганың икенче өлеше “Кыямәт көнендә дә миңа изгелек бир, ягъни шул ирем белән бергә җәннәттә дә булырга насыйп ит!” дигәнне аңлата. Әлеге доганың бер юнәлеше менә шул. Аны никах алдыннан уку да бик саваплы эш санала.

Бу доганы кызлары булган һәр ата-ана да кылса яхшы, чөнки Гайшә анабыз әйткәнчә, никах – ул кызыңны коллыкка тапшыру. Алай гына да түгел, киләчәктә кәләшнең туганнары белән элемтәне тоту – шулай ук ирдән торачак.

Әйе, Аллаһ ир-атны туйдыручы, киендерүче һәм яшәү урыны хәзерләүче булганга күрә хатыны өстеннән хуҗа итте. Бу хакта изге Коръәндә, Хатыннар сурәсенең 34нче аятендә язылган. Тик хәдистә әйтелгәнчә, әгәр хуҗа буларак ир кеше булдыра алып та, үзенең вазифаларын үтәмәсә - Аллаһ каршында җавап бирәчәк.