Барлык яңалыклар
Җәмгыять
14 сентябрь 2019, 01:00

Син эзләдең сайтта, мин эзләдем сайтта…

Яшьләр арасында интернет аша танышу бүген бик популяр гамәл. Берәүләр моны уңай күренеш саный, икенчеләр куркыныч күрә. Чынлыкта ничек икән соң? Шуны ачыкламак булып, танышулар сайтына кереп чыгарга булдым. Татар тотып карамый ышанмый бит инде ул...

Яшьләр арасында интернет аша танышу бүген бик популяр гамәл. Берәүләр моны уңай күренеш саный, икенчеләр куркыныч күрә. Чынлыкта ничек икән соң? Шуны ачыкламак булып, танышулар сайтына кереп чыгарга булдым. Татар тотып карамый ышанмый бит инде ул...

Шулай итеп, тәҗрибә өчен берьюлы ике анкета тутырдым. Берсенә фотомны куйдым, әмма үзем турында бер сүз дә язмадым. Икенчесе фотосыз. Аның каравы, үзем турында шундый матур итеп яздым, бер уку белән гомерлеккә гашыйк булырлык инде менә. Тик фотолы анкетаны 500дән артык кеше карады, ә фотосызын - 30 гына. Беренче нәтиҗә: хәтта Интернетта да кешене тышкы кыяфәтенә карап каршы алалар.

Әлеге танышу ысулы турында сөйләшкәнче сайтта кемнәр утыруын чамалар өчен якынча гына булса да төркемнәргә бүлеп чыгыйк. Ике ай эчендә 200гә якын ир-егет белән аралашканнан соң, моны эшләп була.

«Озабоченныйлар». Андыйлар беренче хатта ук уртак түшәк тәкъдим итә. «Назлы кол үзенең хуҗасын эзли», «онытылмас төн үткәрәсең килсә, мин көтәм» һ.б. Андыйларны шунда ук «кара исемлек»кә кертәсең дә, җуеп ташлыйсың. Үзенең анкетасын тутырмый гына, сайтта кемне эзләгәнен, синең белән аралашуының төп сәбәбен яшергән затлар да иртәме-соңмы шулар артыннан юл ала.


Эшсезлектән интегүчеләр. Болары, нигездә, офис хезмәткәрләре яки эше компьютер белән бәйле кешеләр. Андыйлар эш көне барышында вакыт «үтерү» өчен керә. Шуңа да сайтта көндезләрен генә очрыйлар. Алар белән аралашу төрле кызыклы вакыйгалар, анекдотлар сөйләшүгә, дөнья яңалыклары турында фикер алышуга кайтып кала. Җыен юк-бар турында ләчтит сатып утырасың инде. Акыллырагы туры килсә, вакыт-вакыт киңәш сорарга да була. Андыйлар белән чынбарлыкта әллә ни очрашасы да килми ул.


Сүз уңаеннан икенче нәтиҗә: сайтта озаграк аралашкан саен чын тормышта очрашу теләге кими. Шуңа күрә җитди максат белән танышырга теләүчеләргә вертуаль дөньяда озак әңгәмәләшеп утыру кирәк түгелдер.

Даими лидерлар. Аларга үзләрнең анкетасын гел өстә тотарга, лидерлыктан төшеп калмаска кирәк. Шуның өчен алар әллә ничә кыз белән берьюлы аралаша. Көн дәвамында өч-дүрте белән очрашып та өлгерә. Араларыннан иң ошаганын кич очрашуга чакыра. Ләкин бу очрашуларның һәркайсы беренчесе һәм соңгысы буладыр. Лидерларга Интернетта яңа кызлар белән танышырга, үз анкетасы белән кызыксынуны киметмәскә кирәк. Алар нигездә үз-үзенә соклану белән мәшгуль.

Гаиләлеләр. Анкетада гаилә хәленә ачыклык кертүче махсус графа бар. Күбесе өйләнгәнлеген шунда ук язып куя. Әмма «егет» булып уйнаучылары да җитәрлек. Сайтта ак аттагы принцын эзләп йөрүче беркатлы кызларның башын әйләндерү алар өчен бер ни дә тормый. Бик уңайлы, сөяркәне хезмәттәшләр арасыннан да, урамнан да эзләп җәфаланасы түгел.


Командировкадагылар. Бик еш бер шәһәрдән икенче шәһәргә йөрүчеләр була бу. Кайсы якка командировкага барасын чамалагач, шундагы кызлар белән читтән торып таныша башлыйлар. Аннан инде шул шәһәргә бару белән кызга хәбәр генә бирәсе кала...


Тормыш иптәше эзләүчеләр. Монысы соңгы төркем. Чыннан да үз бәхетен Интернет челтәре аша табарга теләүчеләр бик күп. Араларыннан берничәсенә тукталам. Баскан җирдән егылып китәрлек иң кызыклы тәкъдим Әлмирдән булды. 30дан чак өстәге егет беренче очрашуда ук төп максатын ачып салды: романтикага вакыты да, теләге дә юк. Бик чәчәкләр иснисем килсә, ул акча бирә, мин үзем сатып алам. Кыскасы, ул мине матди яктан тәэмин итә, моның өчен мин аңа яхшы хатын булам, таза-сау балалар табып бирәм. “Яхшы” дигән төшенчәгә бу очракта тугрылык керми. Гаилә корсак та, икебез дә ирекле булып калабыз, кем белән телибез, шуның белән очрашабыз. Әмма балалар үсеп таралышканчы, аерылышу турында сүз дә булмаячак.


Моның капма-каршысы белән дә очраштым. Илгиз исемле иде анысы. Күренеп тора акыллы, кулыннан эш килә. Йорт салган, машина алган. Хатын-кызны хөрмәт итә белә. Киләчәктә яхшы әти һәм ир булачак. Көн саен диярлек шылтыратышып аралашып тордык. Әмма бер көнне юк булды да куйды бу. Сәбәбен соңрак, әлеге дә баягы, Интернет аша ачыкладым. Минем хакта әнисенә сөйләгән икән. Әнисе:«Танышулар сайты аша ир эзләгән кыздан юньле хатын чыкмый», - дигән.

Ә икенче бер Илгиз сайтта аралашуыбызның икенче көнендә үк: «Син монда ярты Башкортстан белән аралашасыңдыр инде?» - диде. Дөресен әйткәндә, сайтта иң уңайсыз хәлдә калдыра торган сорау бу. «Юк» дисәң, синең белән берәү дә кызыксынмый булып чыга. «Әйе» дисәң, егетләргә ошамый. Бу очракта да башка вариант юк иде. Ятып калганчы, атып калырга булдым. Барыбер “шартламый” үтеп була торган мина түгел. «Ник ярты гына? Бөтен республика егетләре белән аралашам», - дидем. «Мин сине әйбәт кыздыр дип уйлаган идем», -диде Илгиз. Шуның белән вәссәлам!

Ә Вилдан бик акыллы, тыйнак, аралашучан егет иде. «Җомга көнне яратмыйм. Аңардан соң ял көннәре килә. Ә ял көнендә мин ялгыз калам» дип язгач, йөрәгем сызлап куйды. Һәр хатын-кызда була торган ана инстинкты уянып китте. Үзен иркәлисе, юатасы килде. Тик очрашуга килгәндә үк кыюлык өчен «капканын», өстәп тагын сыра алганын күргәч, гайрәтем чикте.


Сайтта анкетаның һәр соравына ихлас җавап биргән егетләр күп. Тик алар белән беррәттән үзенең чын йөзен генә түгел (чит фотолар белән), чын үзен дә күрсәтми генә пар эзләүчеләр бар. Кайберәүләр тормышта нинди була алмый, вертуаль дөньяда ул нәкъ шундый. Үзенең кимчелеген юып төшергән кебек юк итә. Эчә икән - айный, оялчан икән - кыюланып китә. Тормышта кызларга бер матур сүз әйтергә дә ояла икән, анда ул аларны яудыра гына! Шуңа күрә вертуаль дөньяда беркемгә дә ышанып бетеп булмый.


Гомумән, сайт иллюзия тудыра. Аралашу иллюзиясе. Кеше белән күзгә күз карашып сөйләшкәндә әйтми тыелып калырлык әйберләрне дә анда уңайсызланмый әйтеп була. Анда җиңел танышалар һәм җиңел хушлашалар. Аннан да җиңелрәк итеп бер-берсен ераккарак «озаталар». Чөнки икенчесе монысыннан яхшырак булыр кебек тоела. Танышалар да танышалар. Бу чиргә исем дә уйлап тапканнар инде. «Сайтомания» дип атала ул. Әнә шул авыруга дучар булмый, вакытында туктый һәм сайлый белсәң, бәхет Интернет аша да елмая ала дигән соңгы нәтиҗәмне чыгардым мин. Шуңа күрә айлар буе сайтта утырып та, унар анкета тутырып та, ял көннәрен ялгызың үткәрәсең икән, бу әле танышулар сайты «файдасыз уен» дигән сүз түгел. Уйлап карасаң, анда танышып кавышу мөмкинлеге дә чынбарлыкта насыйп ярыңны очрату мөмкинлеге белән бер. Барысы да бәхетле очракка бәйле. Чөнки бер генә танышу сайтында бүген 11804575 анкета теркәлгән. Шулар арасыннан үзеңә тиң булганын табу җиңел эш түгел.

Ә сайтта танышуның куркынычлыгына килгәндә, шуны гына әйтә алам. Чын тормышта да юлдан язган кешеләр безнең белән беррәттән җиргә басып йөри. Аларның маңгаена мөһер сугылмаган. Без аларны танымыйбыз. Шуңа күрә Ходай үзе сакласын инде. Ә Ходай сакланганны саклармын дигән сүзләрне искә төшереп, Интернетта танышуның кайбер кагыйдәләрен үзләштерсәң, сайт аша танышуның бер куркынычлыгы да юк.

Сайтка керүнең икенче көнендә үк тәрәзә төбендә ак аттагы прынцлар чиратка тезелсен өчен берничә киңәш.

-Анкетаны дөрес итеп тутырырга кирәк. Язманы артык «бизәкләмәгез». Әмма шул ук вакытта сезнең хакта яхшы фикер туарлык булсын.


-Һичшиксез, фото булырга тиеш. Берәү генә түгел, әмма йөз дә булмасын. Һәм берүк үз фотогызны куегыз. Мерлин Монро сурәтен күреп, гадәттә беренче төркем ир-егетләре генә кызыксына.

-«Гаилә һәм балалар турында хыялланам» дигәнне язудан тыелып тору хәерлерәктер. Курка бит инде андый сүзләрдән егетләр, нишләтәсең?! «Ни булса, шул булыр» диелгән анкеталар аларны ныграк җәлеп итә.

- Гадирәк, шаянрак һәм кыюрак булыгыз. Сезнең максат - йөзләгән кыз арасында аерылып тору, үзегезгә карата кызыксыну уяту. Башкаларга ошамагыз. Барысы да Төркиядә ял иткән фотосын куйган икән, сез авылда печән чапканда төшкәнен куегыз.

- Тыйнаклыкка Интернетта урын юк. Дәшми торган, оялчаннарны анда күрмиләр.


Маньяклар тырнагыннан саклану өчен берничә киңәш.

(Болары да кызлар өчен. Чөнки егетләр Интернетта танышкан кызның маньяк яки җинаятьче булуыннан түгел, ә тормышта фотосына караганда ямьсезрәк булуыннан ныграк курка шикелле)

- Анкетада үз исем-фамилиягезне күрсәтмәгез. НИК кулланыгыз.

- Интернет аша мөмкин кадәр үзе хакында мәгълүмат алыгыз. (Әмма саграк кыланыгыз: эш урыны белән фатиры турында кызыксынуны шәһәр егетләре «жилплощадь»ка дәгъва итү дип кабул итә),


- Очрашуларны көндез, кеше күп урында билгеләгез.

- Алдан килешеп, берәр дустыгыз белән “очраклы рәвештә генә”күрешегез. Сезне бергә күрүләрен яңа танышыгыз аңласын.

- Беренче күрешкәндә үк тулы адресыгызны әйтмәгез.

- Өегезгә кунакка чакырмагыз һәм үзегез дә аңа кунакка барырга ашыкмагыз.
Читайте нас: